Хөх хотод явж байгаад хэдэн танидаг өвөр монголчууддаа тоглоом шоглоомоор "та нар муусайн хятаджисан гарууд, хужаа нартай нийлж маниусаа хулхиддаг" гээд хэлчихсэн чинь уйлах нь ээ. Тэгснээ нэг нь: Бид уул нь ар монголынхноор бахархдаг, бие даасан улс болж өнөөг хүртэл явж ирсэн бидний цус нэгт ах дүү нар гэж боддог. Гэхдээ энэ бахархал одоо үгүй болж байна, та нар арчаагүй учраас түүх, соёлоо мартаж маниусаа доромжилдог, та нар арчаагүй учраас хятадууд биднийг дарлаж, уусгаж байна гэж хэлдийм даа. Ёстой ч нэг "хн..." гэтэл хэлсэн дээ. Тэгээд тэднүүстэй үндэсний үзэл их монголын тухай жаал ярьлаа. Их сонин сонин юм ярьснаас ганц нэгж жишээ татъя.
Манй телевизүүдээр их гардаг "Хятадын Чингис" гэж нэрлэсэн 24 ангит цувралыг үнэндээ өвөр монголчууд өөрсдөө хийсэн гэнээ. Найруулагч нь хятад хүн гээд байсан чинь эхийн талаасаа монгол цустай тал нутагт өссөн хүн гэнэ. Тэгээд монгол эзэнтэй томхон компаниуд нь санхүүжүүлээд 30 бүлэг Чингис хаан кино хийснийг нь хятадууд дэлгэцэнд гаргах зөвшөөрөл өгөлгүй 5 жил дарсан байна. Энэ хугацаанд CD, DVD-ээр Хонгконг, өмнөд нутаг, гадаад улсуудаар тараад өндөр аваад эхлэхээр нь хятадууд дахиж хянаад 6 бүлгийг нь хасаад гаргасан нь тэр байж. Хасагдсан 6 бүлэгт нь Чингис хаан морьтойгоо цагаан хэрэм дээр гарч ирээд буухад үй түмэн хятадууд өвдөг сөгдсөн байх гэх мэтийн сцен байдаг, гоё нь тэр хэсэгт үнэнээсээ хятадууд тоглосон байдаг гэж уг кинон дээр Хучирийн дүрд тоглосон Бат гэдэг залуу ярьлаа.
ӨМӨЗО-ын өмнөх тэргүүн нь байсан Енбүүлэн гэж хүнийг домог мэт ярих юм. Тэр нь монголын газарт тариа тариулахгүй гэх мэтээр хятадуудтай үзэлцдэг нөхөр байж л дээ. Тэгсэн чинь машинтайгаа явж байгаад галт тэрэгний зам дээр гэнэт унтраад дайруулаад үхчихсэн гэнэ. Улс төрийн аллага юм байгаа биз.
Нээрээ нэг Монгол бар гээд юм байхаар нь орсон чинь Соёмбо хамтлагт тоглож байсан монгол залуу эхнэртэйгээ түрээсэлж ажиллуулдын байна. Жинхэнэ эзэн нь ордос хүн байдаг гэнэ, ороход хар ч гэсэн цайгаар дайлдаг, монгол стилийн тохижилттой энэ бааранд Хөххотдоо үндэсний цөөнх болчоод байгаа Өвөрмонгол, дээд монгол, хотон, дөрвөдүүд цугладаг юм байна. Хэдэн нөхөр хамтлаг болж тоглоно, тэдний нэгэнтэй уулзсан чинь Дөрвөдийн хошууных гэнэ. Жоохон ярьсан чинь мань хүн: би сайн мэдэхгүй байна гэхдээ Галдан бошигт л байлдаж явахдаа маниусыг хаяад явчихсан юм шиг байгаан, манай хошууныхан тэгээд хүн ам нь өсч сая шахаад хүчтэй болоод ирсэн чинь хятадууд баруун, зүүн гэж хоёр хуваагаад дундуур нь 800 мянган тариачин хятадыг оруулчихсан гэж ярьлаа. Энэ хятадуудын бодлого уу.
Гэх мэтийн факт сонсоод байхаар яалт ч үгүй Pan mongolism буюу нармай монголын талаар мөрөөдөж эхэлдийн байна. Одоо маниус хятадаас өвөр монголыг, оросоос буриадыг салгаж аваад унгарын мажаар, афганы хазааруудыг дуудаж ирнэ гж байхгүй байх л даа. Гэхдээ эдийн засгийн хувьд хүчирхэг, олон улсын тавцанд баттай байр суурьтай байх юм бол тэдний оюун санааны төв, харж залбирдаг өмөг түшиг нь байх бүрэн боломжтой, энэ зуунд миний бодож байгаагаар нармай монголын үзэл ийм хэлбэрээр биелж болох юм шигээ.
Үндэсний уламжлалт баяр цагаан сарын өмнөх блогийг зориуд иймэрхүү сэдвээр бичихээр шийдлээ. Өвөрмонголчууд ч гэсэн биний адил, бүр илүү ёс жаягтайгаар цагаан сараа тэмдэглэж байгаа, европод, ази бүхэлдээ, африкийн хойд хэсэгт нэгэн үе энэ бол төрийн баяр байсан гээд бодохоор бахархалтай.
Сар шинэдээ сайхан шинэлцгээгээрэй. Бас үндэсний үзлийн талаар(үндсэрхэг биш) санал бодлоо солилцоно бизээ.
Subscribe to:
Post Comments (Atom)
2 comments:
Ooo boldogson bol avaad irmeer l baigaa yum. Tsaaduul chin maniusaasaa iluu Mongoloo gesen setgeltei. Maniusiig end jalga dov, hot huduuguuruu taltsaad hereldej baihad tsaaduul chin goyo goyo yum bodchihson l yavj baigaa. Yremcheer durvuduudtei uulzhad yadag gej bodnoo. Bas yalgaagui. 300 jiliin umnuh yum yaridag nuhduud tend baina Batkaa. Galdantserengiin daraa yaj modoo barisan, Manjuud uulduudiig yaj hyadsan, Durvuduudiig yaj taraaj bairluulsaniig hurtel yarij baina. Getel manai durvud, uulduud ter tuuhiig medehgui tuuj yavdag. Ingeed bodhoor manaihan zovlon uzeegui heterhii atarshsan bololtoi. << Ta naram taraagaan tataad idjeant?, Guyaraan keejant? Jangaraan hailjant? malaan tuugaad ochijim >> geh metiin yum yariad. Yag l durvud, torguud yaj yaridag yag l tegej yarij baidag. Ene talaar uvgun chin bas bodood yah yostoi gn oilgohgui l baigaa. Turiin bodlogo heregtei yum? erun yah yostoi yum boloo? Esvel unheer tasarhai huchtei ediin zasag uu? Medeh um alga. Yamarch baisan oros ulsad halimag, uraanhai, buriaduud hyatad ulsad harchin, durvud, torguud, uuld, deed mongol, tsagaan mongol, huh nuuriin mongol geed mash olon mongolchuud hailj ursaj baina daa. Ted odoo 50-100 jiliin daraa baih uu? ugui yu? medehgui. Bur hazar bish yumaa gehed toirood baigaa hediinhee uchir nachiriig neg olchih yumsan te? Ene talaar yah yostoi, yu hiih yostoig medehgui yu. Yamar ch baisan 90 onii huvisgaliin daraa Kazakuud manaihaas yavj Kazakstanii irgen bolj baisaniig sanah yum. Tegeed neg tiimerhuu argaar gants neg ch gesen hunii amidraliig erguulj boldog boluu geed l goridood suuh yum daa. Ter humuus huchitei ih gurnii deerengui bodlogiin zolios bolj baisanaas Mongoliinhoo tal nutagt ireed ulsuglunch gesen erh chuluutei amidrah yum bol hichneen saihan. Bi l ingej bodoj baigaa bolhoos busad humuus yu gej boddog yum buu med shuu dee. Huchgui doroi baih ch hetsuu ch yumdaa.
Minii ene bichig usegt nevtreegui baidal chinii blog iig buzarlaj bain adaa. "Ene talaar yah yostoi, yu hiih yostoig medehgui yu" geed bichij orhij meddehgui yum gej bichih gej baisan sorry
Post a Comment